Erdoğan’ın partisi reddedildi

« Demokrasi kazandı» Bu, ilginç bir şekilde, 31 Mart’da Türkiye’de yapılan belediye seçimlerinin ertesi günü, Erdoğan yanlısı Sabah Gazetesi’nin manşetiydi. Aslında cumhurbaşkanının partisi AKP, gerçek bir yenilgiye uğradı.

Recep Tayyip Erdoğan, 2023 yılının Mayıs ayında oyların yaklaşık yüzde 52’sini alarak yeniden seçilmesinin ardından, bu seçimlerde partisinin kazanacağı bir zaferle, henüz uzak bir tarih olan, 2028 yılının Cumhurbaşkanlığı seçimleri için konumunu sağlamlaş-tırmayı umuyordu. Ancak seçmenler durumu böyle algılamadı. İstanbul’un bu seçim- lerde CHP’ye değil, AKP’ye verilmesi çağrısında bulunan Erdoğan, büyük oranda reddedildi.

Bir milyondan fazla oy farkıyla eski belediye başkanı CHP’li Ekrem İmamoğlu yeniden seçildi. Hatta AKP’den, İstanbul’un on iki ilçesini daha aldı. Başkent Ankara ve İzmir, CHP’nin elinde kalırken, büyük sanayi kenti Bursa da onlara katıldı. AKP’-nin Orta Anadolu ve Karade-niz’deki kaleleri de dahil olmak üzere onlarca şehir Erdoğan’ın partisi AKP’ye sırtlarını döndü.

Ülkede yaşayanların yaklaşık üçte ikisinin artık CHP’li bir belediye başkanı bulunuyor. Oy sayısı açısından CHP, oyların yüzde 37,7’sini alarak AKP’yi iki puan geride bıraktı. Yıllarca AKP’nin yönettiği ve 2023 depreminde büyük zarar gören Adıyaman ilinde bile, CHP’nin adayının oyları oldukça ön plana çıktı.

Erdoğan’ın susturulmuş basınına, amansız seçim kam-panyasına ve İstanbul’da yaptığı günlük toplantılara rağmen, muhtemelen AKP seçmenlerinin büyük bir kısmı da dahil olmak üzere 14 milyon seçmen oy kullanmaya gitmedi.

Öte yandan, lideri Nec-mettin Erbakan’ın oğlu Ferhat Erbakan’ın küçük İslamcı Yeniden Refah Partisi (YRP), geçen seçimlerde Erdoğan’ı desteklese de, bu defa seçimlere kendi Adaylarıyla katılma kararı aldı. Bu parti, Erdoğan’ın Filistin konu- sunda, bir yandan onları destekler gibi görünürken, diğer yandan İsrail ile ekonomik ilişkileri sürdürdüğü ikiyüzlü politikası ile şok olan seçmenlerin oylarını toplamış olabilir. Temel lideri, sekiz yıldır tutuklu bulunan Selahattin Demirtaş olan, kapatılan HDP’nin ardından DEM olarak yeniden doğan, Kürt Solu’nu temsil eden partinin oyları, yüzde 4,2’den, yüzde 5,7’ye yükseldi. DEM aralarında Batman,
Diyarbakır ve Van’ın da bulunduğu Kürt bölgesinde 10 kadar şehri kazandı.

Erdoğan, 2003 yılından bu yana Başbakan, 2014 yılın-dan bu yana da Cumhurbaşkanı olarak iktidarda bulunuyor. Kendisi ve bir süredir 200 bin-den fazla üyesini kaybettiği söylenen partisi AKP, bu kez, büyük sermayeyi desteklemeye yönelik ekonomik politikalarının, ayrıca da kitlelerin alım gücüne darbe vuran şiddetli enflasyonun bedelini ödüyor. İstanbul’da kiralar bir yılda yüzde 75 arttı. Asgari ücrette son dönemde yapılan yüzde 50’lik artış enflasyonla neredeyse sıfırlandı. Hükümet tüketici kredisi oranlarını arttırdı, hane halkı borçlanmadan yaşıyamıyor ve borçları da giderek birikiyor.
AKP’nin reddedilmesi hoşnutsuzluğu yansıtıyor ve sosyal demokrat olarak sunulan CHP’nin ilerlemesine yol açıyor, şehirlerin yönetimini devralmasına olanak sağlıyor. Ama CHP geçmişte AKP’nin bugün gösterdiği yolsuzluğun aynısını yapabileceğini gösterdi. Şu an muhalefette kalıyor ama geçmişte iktidarı yıllarca elinde tutmuştu. Hatta AKP’nin iktidara gelmesinden de CHP sorumlu. Şunu söylemekle yetinelim : Türkiye’de işçi ve emekçilerin onurlu bir yaşam hakkını savunup elde etmek için her şeyden önce kendi mücadelelerine güvenmeleri gerekiyor.

Bu arada bu belediye seçimlerinde kayda değer önemli diğer bir olay da Van da ya-
şananlar oldu. 2019 yılındaki belediye seçimlerinde HDP 65 belediyede seçimleri kazanmıştı. Seçimlerin hemen ardından üç büyükşehir belediyesine (Diyarbakır, Mardin ve Van) kayyum atanarak, bu belediyeler HDP’nin dolayısıyla da kürt halkının elinden alınmıştı. Zaman içinde sürdürülen kayyum atamaları ile 3’ü bü-
yükşehir, 5’i il, 33’ü ilçe ve 7’si belde belediyesi olmak üzere, toplam 48 belediye kürt halkının iradesi hiçe sayılarak, Erdoğan’ın denetiminde kayyumlarla yönetilmeye başlandı. Üstelik bütün bunlar hiçbir tepkiyle karşılaşılmadan, muhalefetin sessizliği içinde, gözlerinin önünde, meşru uygulamalarmış gibi yapıldı. Belediyeler gaspedildi.

Iktidara geldiğinden beri, birçok kanunsuz uygulaşalarının karşısında muhalefetin ve kitlelerin tepkisizliğine alışmış olan Erdoğan ve hükümeti, bu defa da aynı pervasızlıkla aynı şeyi yapabileceklerini sanarak Van’daki seçim sonuçlarına müdahalede bulundu.

Van da, Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Eşbaşkan adayları Abdullah Zeydan ve Neslihan Şedal oyların yüzde 55,48’ini, AKP’nin adayı Abdulahat Arvas ise, yüzde 27,15’ini aldı. Burada İl Seçim Kurulu tarafından, mazbata, Zeydan’ın yerine AKP’li Arvas’a verildi. Ama bu defa kitleler kararlı bir biçimde tepki göstererek sokağa
indiler. 2 ve 3 Nisan’da kentte yapılan protesto eylemleri sıra-sında, biber gazı, tazyikli su ve plastik mermi kullanıldı. Birçok kişi yaralandı. Kullanılan gazın oldukça ağır olması nedeniyle hastalananlar oldu. Valilik. 2 Nisan gecesi, 02- 03 Nisan 2024 tarihleri arasında geçerli olmak üzere gösteri, toplantı ve yürü-yüş yasağı kararını aldı ve açıkladı. Kente giriş ve çıkışlar yasaklandı. Bu müdahaleler sıra-sında, 7’si avukat, biri gazeteci, biri de yoldan geçen bir kişi olmak üzere 9 kişi darp edildi ve gözaltına alındı…

Sonuç olarak, bu haksız uygulamaya yönelik tepkiler ve protestoların ardından Yüksek seçim Kurulu (YSK), mazbata-nın Zeydan’a verilmesi kararını aldı ve mazbata ona verildi.

Van’da yaşananlar kitlelerin kararlı olduklarında iktidarı nasıl geri püskürttüklerinni bir kere daha ortaya koydu. Seçimler umudu yeniden yeşertti ama yeterli değil. Şimdi, sadece aynı kararlılığı bütün ülke çapında gösterip, bu iktidarı tamamen ortadan kaldıracak mücadeleye yeniden girişmek, ilerlemek gerekiyor.

(03.04.2024)