Kapitalist düzen artık insanlık dışıdır
ABD’deki kredi sisteminin çökmesinin sonucu olarak ortaya çıkan mali kriz bütün dünya mali düzenini bozmaya devam ediyor. Bankaların temel faaliyetlerinin borç para verme olmasına rağmen, bankalar arasında güven kalmadığı için bu işlemler durma seviyesinde. Bunun sonucu olarak da bankalara tasarruflarını yatıran kişiler paralarını çekmek isterlerse uluslararası mali sistemin yol açtığı işlemler artık yapılamayacağı için mali sistem felç olma tehlikesiyle baş başa kalacak.
Bu yıl Ağustos ayından beri bütün dünya mali piyasalarında ve borsalarda New York borsasındaki çalkantıların yansıması olarak bir sürü gerginlik yaşandı. Normalde borsaların görevi hisse senetleri ticareti yapmak olmasına rağmen yıllardan beri borsalar mali spekülasyon olmak üzere spekülasyon aracı haline geldi. Paris borsası 2002 yılından bu yana en büyük düşüşünü yaşadı.
Hükümet yetkilileri ellerinden geldiği kadar küçük ve orta burjuvaları sakinleştirmeye çalışıyor ama yine de genel bir krizin patlamasından korkuyorlar.
Aslında 1970 yıllarının ortasından itibaren, kapitalist düzen tüm dünyada açıkça veya sürüncemede olan bir kriz yaşıyor. Kapitalist düzen kâr temeline, yani her zamanki gibi emek sömürüsüne dayanan meta üretimine bağlıdır. Ama üretilen metalar iyi bir fiyattan satıldığı takdirde hisse senetleri sahiplerinin beklediği önemli kazançları oluşturabilir. Artık yıllardan beri kapitalistler üretimin getirdiği kazançları yeterli bulmuyor ve biriken kazançlarının çoğunu mali sermaye piyasalarına yönlendirdikleri için mali piyasalarda iğreti şişmeler olup denetim tamamen elden çıkıyor.
ABD’deki emlak piyasasının çökmesi bu zincirleme etkilerin ortaya çıkardığı felaketlerden biridir. Ama bunun yol açtığı güvensizlik etkileri bu piyasayı da aşıyor ve sonunda bütün dünya ekonomik düzenini tahrip edebilir. Çünkü bu dünya düzeni, mali ürünler, paralar ve başka ürünlerle zorunlu güven temelinde her gün dünya piyasalarında yapılan işlemler sayesinde ayakta duruyor. Eğer bu düzen sekteye uğramaya başlarsa öyle bir büyük dünya krizi ortaya çıkabilir ki, 1929 krizi yanında ufak tefek kalır. Kâr temeline bağlı olan bu ekonomik düzen tamamen kokuşmuş bir düzendir. Bu düzen iyileştirilemez, onun yerine en kısa zamanda yeni bir düzen gerekli. (21.12.2007)
