Kamu işçilerinin toplu sözleşme süreci başlıyor
700 bini aşkın kamu işçilerinin 2021-2022 yıllarını kapsayan toplusözleşme süreci başlıyor. Önce brlikte hareket ettiğini açıklayan Türk-İş ve Hak-İş ile çarçeve sözleşme imzalanacak; ardından her işkolunda ayrı toplusözleşmeler yapılacak.
Türk-İş yönetimi değil ama basın; sendikacıların izleyeceği yolu açıkladı: Hazırlanan taslak pazartesi sabahı 09:30’da sendika başkanlarına sunulacak; 11:00’de ise sözleşmeden sorumlu çalışma bakanlığı temsilcisine. Taslak ne sendikacılara ne de işçilere soruldu; tartışmaya bile vakit yok. İşte sendikal demokrasi!
Önceki sözleşme 3.500 liranın altındakilere 150 lira zammın üstüne her altı ayda sırasıyla %4 - %3+enflasyon - %3+enlasyondu. Bu zam, kamu işçilerine gelir kaybı yarattı. Bu sözleşme için brüt 4.800 lira taban ücreti üstüne ilk 6 ay için %20; diğerleri için enflasyon+%3 zam, şu anda bile yetersiz. Enflasyon, dolaylı vergi artışları, işsizlik nedeniyle ailelerin gelir kaybı eklendiğinde, zammın zaten düşük olan yaşam düzeyini bile koruyamayacağı belli.
Ancak bundan daha önemlisi, işçilerin kendi yaşamlarını doğrudan ilgilendiren sözleşmeye ilişkin taleplerinin sorulmaması, sürece dahil olmayıp, sendikacıları denetleyememesidir. İşçi, kendi hak mücadelesinin dışında tutuluyor.
Türk-İş başkanı, çerçeve sözleşmeyle ilgili açıklamasında, tayin hakkı olmadan kadroya alının işçilerin bi hakkını ve zorunlu emeklilik dayatmasını dile getirdi. Ücret, pandemide ağır çalışma koşulları, 2.470 işçiye zorunlu izin dayatması, sendika baskısı, benzeri bir çok sorunu işçiler yaşıyor. Hatta bazen diğer sorunlar, ücretin önüne geçiyor.
Salgın döneminde bir tek işçiler, her zaman çalıştı. Son kapanmada bile kayıtlı 24 milyonu aşkın işçinin 22 milyonu çalıştı. Fabrikalarda, işyerlerinde, ne gerekli sağlık kuralları vardı ne de aşı.
Sözleşmesi yapılacak olan kamu işçilerinin önemli bir kısmı, hastanelerde taşeronda çalışıp kadroya alının işçiler. Onlar salgın döneminde çok daha ağır koşullarda çalıştı. Doktorlara, hemşirelere ağır aksak yetersiz ödenen pirimler, sağlık işçilerine ödenmedi. Ancak aynı baskı, kısıtlama ve zorlukla çalıştılar. En iyi ücret hak ediyorlar.
Kamudaki çerçeve sözleşme, sadece kamu işçilerini değil, önümüzdeki yıl yapılacak olan özel sektör sözleşmelerini de etkiliyor. Hatta ağustosta yapılacak olan memur ve memur emeklisi sözleşmelerini de. Bu nedenle dayanışmak gerekli. 1986’da bunu yaşamıştık. “Bahar Eylemleri” adı verilen, kamu işçilerinin toplusözleşme mücadelesi, 12 Eylül 1980 askeri darbesiyle dibe inen ücretleri yükselten, hükümete geri adım attıran ilk büyük mücadeleydi. Bu mücadele ve toplumda aldığı destek, patronların gözünü o kadar korkutmuştu ki ertesi yılkı toplusözleşmede özel sektör işçileri %300; sonraki sözleşmede %150 ücret zammı almıştı. Hükümeti ve patronları gerileten işçi sınıfının gücü hala yerli yerinde duruyor. (31.05.21)
