Geçiş Programı hala güncel

Geçiş Programı, 80 yıl önce yazılmasına rağmen, en emin rehber. Toplum değişse de birçok yönden 1938’dekine benziyor.

Ezilenlerin sınıf bilinci, anın gerektirdiği düzeyden uzak. Ancak devrimcilerin rolü, işçi sınıfının durumuyla, durumun gerektirdikleri arasında bağlantı kurma olanağını bularak, emekçilere gerçeğin ne olduğunu söylemek ve göstermek: “Kitlelere günlük mücadeleleri sırasında güncel talepleri ile sosyalist devrimin progra-mı arasında köprü olacakları bulmak için yardım etmek gerekli. Bu köprünün, işçi sınıfı-nın geniş tabakalarının güncel koşullardan ve bilincinden yola çıkan, aynı sonuca, iktidarın işçi sınıfı tarafından ele geçirilmesi sonucuna ulaşan geçiş talepleri sistemini içermesi gerekiyor.”

 Program, kısmen elde edilebilir bir talepler listesi değil. Kapitalizm bağlamında hiçbir şey gerçekçi değil, ayrıca burjuvazi tarafından hiçbir şey kitlelerin devrimci baskısı olmadan kabul edilebilir değil.

 Ücretlerin ve çalışma saatlerinin eşel mobil sistemi -emekçilerin ücretinin fiyat artışlarına göre hemen ayarlanması ve mevcut işlerin ücrette düşüş olmadan herkes arasında paylaştırılması-, kapitalist sınıfa, üretiminin ve pazarın tehlikelerini ve olumsuz sonuçlarını emekçilerin değil, kapitalist sınıfın üstlenmesini; işçi sınıfının hayatta kalabilmesi için burjuvazinin kendi öz sisteminin çelişkilerine ve zararlarına kendi kârı üzerinden katlanmasını dayatmak anlamına geliyor. Ancak sömürülenlerin mağazalardaki fiyatları kontrol etmek için hem üretim, hem de dağıtım üzerinde sürekli kontrolü olmaksızın, proletaryanın bunları burjuvaziye dayatması düşünülemez. Denetim; işsizlerin yerel komiteler aracılığıyla sürece dahil olmasının yolu bulunmadan; bütün emekçilerin öncelikle şirketlerde olmak üzere, demokratik örgütlenmesi ve örgütü olmadan gerçekleşemez. Patronlar sınıf mücadelesinin böylesi bir döneminde, milyonlarca emekçinin ekonomiyi denetlemesi kaşısında, kolları bağlı beklemez. Milislerini işçi komitelerinin ya da grev gözcülerinin üzerine göndererek harekete geçirmeye çalışır, proleteryanın kendi öz işçi milislerini örgütleyerek buna cevap vermesi gerekecek.

 Ücretlerin ve çalışma saatlerinin eşel mobil sistemi, sosyalist toplumda çalışmanın örgütlenmesi olacak. Devrimci anlamı boşaltılan ve diğer geçiş programı taleplerinden yalıtılan eşel mobil sistemi, asgari ücretin devletin fiyat endeksine göre hesaplandığı, ayarlandığı ve kanunlaştırıldığı ülkemizde de talep edilebilir.

 Bankaların istisnasız kamulaştırılması, bütün bankaların tek bir banka sistemine dönüşmesini sağlamak, emekçilerin çoğunluğu ve toplumun birçok tabakası için, adil ve sağduyulu bir önlem. Ancak kitleler ve banka emekçileri tarafından aşağıdan gelen bir kontrol eşlik ettiği, büyük burjuvazinin mülksüzleştirilmesine doğru bir aşama olarak ele alındığı zaman öngörülebilir.

 Aslında, geçiş programı taleplerinin hiçbiri kitlelerin bilinçli ve doğrudan eylemi olmadan, yani işçilerin kontrolü olmadan gerçekleştirilemez. Lenin, 1917’de, Ekim Devrimi’nden hemen önce, devletin “bürokratik ve gerici” kontrolüne karşı, kitlelerin “demokratik ve devrimci” kontrolünü koyuyordu.

 Kitleler bu talepleri sadece sosyal patlama zamanlarında kendine mal eder. Ancak milyonlarca işçi bu yola girdiğinde, bilinç çok hızlı gelişir. Devrimci bir örgüt, bu programı duyurmayı, sadece, bunu daha önceden benimsemiş devrimci işçi militanlar tarafından savunulursa ve proletaryanın bunları gerçekleştirebilme kapasitesine güvenerek programın içeriğini, geçiş taleplerini somut olarak iletilebilirse ümit edebilir. Bu program ancak o zaman işçi sınıfının programına dönüşebilir ve işçi sınıfı çıkarlarını savunan bir partide bütünleşir.