Yeni ekonomi programı, reform planı nedir?
Damat Hazine ve Maliye Bakanı’nın açıkladığı plan emekçiler için ne ifade ediyor?
Öncelikle “Yapısal Dönüşüm Programı” alt başlığının seçilmiş olması, yerli ve yabancı sermayenin isteklerinin hükümetin programı haline getirildiği fikrini vermek amaçlı. Damat bakan bu yolla emekçilerin, yoksulların gözlerini boyadığı gibi para babalarının da gözünü boyamaya çalıştı.
Seçim öncesinde önce damadını gönderen, ancak damadı para bulamayınca bizzat kendisi gidip Londra’da para bulmaya çalışan Erdoğan, para bulmak bir yana tam aksine tepki çekmişti. Çünkü mali sermaye çevreleri, kârlarına, vurgunlarına, rüşvetlerine kısacası işlerine hiç kimsenin karışmasını istemez. Erdoğan, onlarda tam aksi bir izlenim veriyor. Hükümetin, banka kredilerini, faiz oranlarını, döviz fiyatını, devlet ihalelerini, siparişlerini, akaryakıt fiyatını, hatta bazı gıda ürünlerinin fiyatını bir avuç patronun yararına yönlendirdiğini çok iyi biliyorlar. Bu durum hiç işlerine gelmiyor.
Bu nedenle programda “serbest piyasa ilkelerine” vurgu yapıldı. Patronlar bunu ister gibi görünür ama kendileri zarar ettiğinde hemen devlete koşmayı çok iyi bilirler.
Serbest piyasa sadece patronların emekçileri serbestçe sömürmesidir. Patronlar için her türlü kural, olanak, sipariş bizzat devlet tarafından hazırlanır. Son dönem kasaları tıka basa dolduğu için yıldızı parlayan AKP yöneticisi, milletvekili patron Ethem Sancak’ın durumu çok iyi örnektir. Serbest piyasacı, serbest piyasacı partinin yöneticisi bu patron, devletten sipariş alıyor, siparişini üretmek için devletten kredi alıyor, yetmedi üretimi yapmak için devletten fabrika alıyor. El değiştiren belediyelerde ortaya çıkanlar da başka bir örnek; belediye bütçesi patronlar tarafından adeta yağmalanıyor, sorumlular da bu yağmaya aracılık edip kendilerine pay ayırıyorlar. Emekçiler geçim derdinde ücrete zam istediğinde, temel gıdaya, ekmeğe, doğal gaza, elektriğe, benzine yapılan zamma karşı çıktığında serbest piyasa akla geliyor. İşte serbest piyasa budur.
Damadın programındaki bir başlık da sıkı maliye politikası. Ne zaman ekonomi iyi dense gevşek maliye politikası göklere çıkarılır, kriz geldiğinde (ki sık sık böyle oluyor) ise sıkı maliye politikası. Söylemek istedikleri, devletin kasasından çıkan parayı kısacakları.
Programın altında kredi, teşvik, yatırım gibi birçok gerekçeyle devletin kasasından patronlara iş verecekleri, yani para dağıtmaya devam edecekleri yazıyor. Burada kısıntı yapılmayacak. Devasa devlet borcunun faizi, hatta devletin kefil olduğu belediye ve özel şirketlerin borçları da ödenmeye devam edecek. Burada da kısıntı olmayacak. Rusya’dan ve ABD’den alınacak silahların, Kürtleri, Suriyelileri öldürmek için kullanılan silahların paraları da ödenmeye devam edecek. O halde para nereden kısılacak? Öncelikle kamuda çalışan işçi ve memurların ücretinden kısılacak, kamunun yaptığı iş ve hizmetler daha düşük düzeyde yapılacak, altyapı işlerinin azaltılacak: Yani tüm toplumun yararlandığı hizmetlerde kısıntı olacak. Sonu., daha az okul, hastane, doktor, hemşire. Bunların sonuçlarını biliyoruz.
Elbette damat, şaşırtıcı şeyler de söyledi. En çarpıcı olanı, bugüne kadar çok iyi denilen bankalarla ilgiliydi. Hazineden kamu bankalarına 28 milyar dolar aktarılacak; amaç, bu paraların bunlardan özel bankalara, oradan da patronlara aktarılması. İşte serbest piyasa!
Damat böyle söyleyerek patronlara “Para size ulaşacak” demek istiyor ama aslında başka bir sorun var: Son dönemde iktidarın emriyle, bir yandan yeni havaalanı gibi dev yatırımları finanse etmek diğer yandan ekonominin çarklarını döndürmek için düşük faizle para dağıtan kamu bankalarının kasaları açık veriyor. Çünkü parayı alıp harcayan patronlar geri ödemiyor, bazısı da ödeyemiyor.
Yerli ve yabancı sermaye bu durumu çok iyi bildiğinden açıklanan plan, patronları hiç heyecanlandırmadı. Üstelik para nereden çıkacak? BES fonundaki para mı, kıdem tazminatı mı, işsizlik fonu mu? Hapsi emekçilerin birikimi. Açıkça söylenmeyen hedef budur. Emekçilerin en küçük tasarrufu bile patronlar için kullanılacak. Kısaca bu programda, emekçiler tarafında sadece mücadele yolu görünüyor. (02.05.2019)
