Sinif Mucadelesi

Tanzim; gıdadaki kâr düzenine bir örtü

Cumartesi 9 Mart 2019

Bursa’da bahçelerden meyve-sebze çalıp, semt pazarında satan 3 kişi jandarma tarafından, suçüstü yakalandı.

Artık para, altın değil, sebze hırsızlığı daha kârlı. Açıklanan rakamlara göre son 10 yılda tüm dünyada gıda fiyatı %20 artarken, Türkiye’de artış %200 civarında oldu. Bu büyük artış ve fark, Türkiye’de gıda açısından özel bir sorun olduğunu gösteriyor. Hem üretiminde, hem dağıtımında hem de gıdadan elde edilen gelirin paylaşımında sorun var.
 
Soğan baskınlarıyla başlayıp tanzimle devam eden tartışmalar; durumdan en az sorumluluğu olduğu halde en çok mağdur olanların köylüler olduğunu gösterdi. Sorun; büyük bir ABD’li tarım şirketinin Türkiye temsilcisi Tarım Bakanı döneminde patladı; ancak kökü çok eski.

Gıda üretimi, kitleleri doyurmak için değil, kâr için yapılıyor. İşte temel sorun budur. Çiftçiler “kazanamıyoruz”, “yeniden ekemeyiz” diyedursun, gıda toptancıları, market sahibi patronlar, gıda borsasında vurgun yapanlar, gıda sektörüne kredi verenler, para kazanıyor, kâr ediyor. Siyasi iktidarlar, onların çıkarlarının hizmetinde olduğu için en temeldeki soruna hiç dokunmadı. Tıpkı fabrikalarda, üretim sürdüğü, bantlar çalıştığı, patron kâr ettiği sürece düşük ücrete, kötü çalışma koşullarına, iş güvenliğine, ürünün kalitesine, artan fiyatına, hiç bakılmadığı gibi.
 
Şimdi yoksul kitleler, gıda satın alamaz, karınlarını doyuramaz hale gelince tanzimdi, denetimdi, hal yasasıydı, ucuz krediydi, bin bir çözüm ileri sürülüyor. İstanbul’un günlük yaş meyve sebze tüketimi 11 bin ton iken, 300 tonluk satıştan ürün almaya çalışan yoksullara, sabredin, bekleyin, oy verin, “halledeceğiz” türküsü söyleniyor.

Zaten tanzimin amacı yoksulun geçim derdine çare olmak değil, isyan etmesini önlemek. Geçinemediği için sesini yükseltene, “tanzime git” denecek, sanki yoksulluğu kendi suçuymuş gibi.

Oysa bu sorun bir anda çözülebilir; ücretler, gıda enflasyonu oranında arttırılsın. Nasıl benzin fiyatı yükseldikçe zam yapılıyor, aynısı ücretlere hemen yapılabilir. Üstelik böylece patronların keyfince zam yapması da önlenir. Ancak bu düzende böyle bir şey mümkün değil, çünkü öncelik, kitlelerin gıdasında değil, patronların kârında. Bunu ancak emekçiler, dayatarak yaptırabilir. (02.03.19)


Ana sayfa | İletişim | Site planı | |

Site yaşamını izle tr  Site yaşamını izle Arşiv  Site yaşamını izle Arşiv 2019  Site yaşamını izle Sınıf Mücadelesi Sayı:249 - 8 Mart 2019  Site yaşamını izle Siyasetin Gündemi   ?