Eğitimde umutlar ve gerçekler
Milli Eğitim Bakanı’nın, gösterişli bir törenle açıkladığı değişim programı, iktidar çevresinin heveslerinin ve patronların taleplerinin bir karışımı.
Örneğin; modern, bilimsel, teknik gibi laf yığınının ardından imam hatip liselerinin dünyaya “örnek” olduğu ve yayılması için çaba gösterilmesi gerektiği belirtiliyor. Diğer yandan ise patronların artık daha farklı kalifiye işçiye ihtiyaç duymaları nedeniyle meslek liselerinin dönüştürülmesi hatta fabrikalara bağlanması hedefi konmuş.
Bakan, Eğitim Bilimleri Fakültesi Dekanı iken bu koltuğa getirildi. Eğitimdeki sorunları, eksiklikleri biliyor. Ancak bunun yeterli olmadığı açık. Önemli olan bu bilgisinden hangi sonuçları çıkardığı ve hatta bunların ne kadarını uyguladığı.
Örneğin bakan öğrencileri en çok etkileyen sınavların okullar arasındaki kalite farkı kapatılarak azaltılacağını söyledi. Ancak eğitim bütçesinin çoğu, buna değil, dini eğitime ayrıldı. Bakan, eğitimin kalitesini düşürdüğü gerekçesiyle ücretli, sözleşmeli öğretmenliğin kaldırılması gerektiğini açıklamıştı ancak bunlar süreceği gibi 68 bin sözleşmeli öğretmenin iş güvencesi 6 yıldan 4 yıla indirildi.
Elbette açıklanan hedeflerde, mevcut durumdan daha olumlu görünen yanlar var. Ancak bunlar, uygulama süreçlerinde başka bir hale bürünüyor ya da buharlaşıyor. Çünkü eğitim sisteminde geçerli olan şey, tıpkı bir bakkalda geçerli olanla aynı; kâr etmek.
Bürokratlardan alt düzey idarecilere kadar, eğitim bütçesi, bağlantılı irili ufaklı patronlar, taşeronlar ağının cebine akıyor. Bir de eğitim işkolundaki her türlü özel şirketin kasasına. Okullara laboratuvar yapılmazken, güvenliğe aykırı gösterişli kapılar yapılması; devlet okulları pislik ve bakımsızlıktan dökülürken özel okula giden öğrenciler için para dağıtılması ve daha niceleri, hep bu yüzden.
Bu nedenle sadece doğru kararlar almak yetmez, bunları uygulamak, takip etmek, denetlemek gerekli. Mevcut sistemde, öğretmenleri şikayet etmekten öte bir denetim yok. Eğitim bütçesinin nereye, nasıl harcandığına, o bütçeyi paylaşan patronlar ile en tepeden emri verenler karar veriyor.
Böyle bir ortamda, en doğru eğitim programının hazırlanmasını, üstüne bir de uygulanmasını beklemek doğru olmayacak. (31.10.18)
