Venezüella

2 Aralık Pazar günü Venezüella Devlet Başkanı Chavez anayasayı referandum yolu ile değiştirme paketinin yüzde 51 “hayır” ve yüzde 49 “evet” oyu ile reddedilmesinden sonra açıkça yenilgisini kabul etti.

Chavez’e çamur atmaktan çok hoşlanan Fransız basını hemen bu yenilgiden duyduğu sevinci ifade etti ve artık çok moda olan “siyasi bir depremden” söz etti. Chavez’in elde ettiği her seçim zaferinin ardından Chavez’in hile yaparak zafer kazandığını duyuran medya bu defa bu yola baş vurma zorunda kalmadı!

Chavez’in iktidara geldiği günden beri medya sürekli mülk sahiplerinin ve Başkan Chavez’in devre dışı bıraktığı politikacıların görüşlerini savunuyor. Yani Chavez öncesinde olduğu gibi zenginlerin yoksullara kırıntı bile vermeyip servetlerini sürekli artırdıkları döneme dönülmek isteniyor.

Son dönemde yapılan tüm seçimlerde ABD’nin açıkça desteklediği sağ sürekli olarak seçimlerde hezimete uğradı ve hatta 2006 seçimlerinde Chavez yüzde 60 oy oranı ile yeniden devlet başkanı seçildi. Venezüella sağı seçim öncesinde ona yakın öğrenci çevrelerini yeni anayasaya karşı yürüyüşler tertiplemeye teşvik etti ve seferberliğe geçti.

Yeni anayasa konusunda sağ, büyük bir tehlike diye gürültü kopardı ve Chavez’in “21’inci yüzyılın sosyalizmi” gibi boş laflarının sömürüsünü yapıp “rejimin Küba’ya benzeyeceğini”, bunun ise devletçilik olduğunu anlattı. Tabii bütün bunlar saçmadır, çünkü ne reddedilen bu yeni anayasada ne de Chavez’in iktidara geldikten sonra oluşturduğu anayasada, ki bu anayasa uygulanmaya devam edecek, üretim araçlarının özel kişilere ait olmasına son verilmesi söz konusu değil. Tam aksine bu olgu daha da teşvik ediliyor.

Solda Chavez’i eleştirenlerin de esas eleştirisi bu özel mülkiyet konusunda. Bu eleştiri özellikle UNT sendikasının radikal kanadı tarafından yapılıyor. Bu kanat sağın kamu sektörüne yaptığı saldırılara, özellikle de 2002-2003 yıllarında ulusal petrol şirketini desteklemesiyle biliniyor. Solda Chavez’i eleştirenler, onun “patronlar ile sosyalizm” taraftarı olmakla eleştiriyorlar. Bu eleştirilere katılan bazı devrimci gruplar referandumda “boş oy” kullanılmasını savundular.

Banka sektörünü denetim altında tutmaya devam eden ve böylece servetlerini daha da artıran sağ ve yeni zenginler ise, Chavez’in şu ana kadar denetlemediği bu sektörü de gittikçe denetimi altına almasından korkuyorlar.

Diğer Latin Amerika devlet başkanları gibi Chavez de sadece iki dönem devlet başkanı olabilme sınırını getiren yasadan kurtulmak istedi. Sağ ise bunu, Chavez “hayat boyu” devlet başkanı olmak istiyor diye kullandı. Bunu malzeme olarak kullanan Fransız basını da Fransa’da anayasanın cumhurbaşkanını istediği kadar, sağlığı izin verdiği kadar, aday olabileceğini içerdiğini unutmuş olsa gerek!

Açıkça görüldüğü gibi diğer geçmiş seçimlerde seferber olup Chavez’i destekleyen bir kesim yoksul seçmenler bu defa oy kullanmadı veya boş oy kullandı. Tabii ki bu sonuç da sağın 8 yıldan beri devirmeyi rüyasında gördüğü rejimi zayıflatıyor. Sağ, bu referandum sonuçlarından cesaret alarak Chavez’in gitmesini isteyecek.

Her ne kadar da bu yenilgi Chavez’in iktidarını zayıflatmış olsa da, yine de Chavez 2013 yılına kadar seçilmiştir ve yetkilerin çoğunu denetimi altında bulunduruyor. Chavez gücünü ordudan almaya devam ediyor. Aynı zamanda ülkenin petrol zenginliklerinden kırıntılar şeklinde de olsa, ki bu Latin Amerika’da yaygın değil, yararlanan yoksul kitlelerin çoğunun desteğini koruyor.

Bu durumu değiştiren önemli bir etken olmadığı sürece Chavez mevcut dengeleri koruyabilir. Bu durum ise şimdiye kadar toplumsal çatışmaları önemli ölçüde azalttı ve her şeye rağmen eski mülk sahipleri ve de yeni zenginler servetlerini artırmaya devam ediyorlar. LO (7.12.2007)