Sinif Mucadelesi
21 Mayıs 1911 Meksika

Meksika diktatörü Porfirio Diaz ayaklanan köylüler tarafından devrildi

Perşembe 7 Temmuz 2011

35 yıl süre ile Meksika üzerinde feci bir diktatörlük kurmuş olan P.Diaz; Pancho Villa, E. Zapata ve P.Orozco’nun yönetimindeki isyancı köylü orduları tarafından devrilmişti.

Meksika’da1876’da iktidara gelen Diaz, ikinci defa seçilmeye karşı olduğunu duyurmuştu! Diaz, Meksika’yı ABD’den ve Avrupa’dan gelen yabancı sermayeye açtı. Ülke kaynaklarının yağmalamasına katkıda bulunacak olan yeni bir sanayinin oluşup limanların, kara ve demiryollarının inşasına başlandı: Ülke orta bölgelerinde şeker, kuzeyde besicilik, güneyde kahve ve madencilik ve petrol ticareti gelişti.

Yoksul köylüler köle muamelesi görüyordu. Nüfusun yüzde birini oluşturan zenginler, ülke topraklarının yüzde 97’sine el koymuştu. Nüfusun yüzde 96’sı ise toprakların yüzde birini paylaşıyordu! Buna karşı çıkanlara karşı feci baskı uygulanıyordu. 1907’de patlayan bir tekstil grevi (Rio Blanco katliamı diye bilinir) 200 işçinin katledilmesiyle bastırıldı. 1908’de patlak veren birkaç köylü isyanı kanla bastırıldı.

İsyancılara önderlik edenler, radikal bir toprak reformu, köylülerin borçlarının silinmesini, kamu topraklarının ve ekilmeyen toprakların köylülere dağıtılmasını, 8 saatlik iş gününü, çocukların çalıştırılmasının yasaklanması, asgari bir ücretin belirlenmesi, haftada bir günlük tatil gibi istekleri öne sürdüler. Kısaca “toprak ve özgürlük” istiyorlardı.

Diaz 1908’de, 1910 seçiminde aday olmayacağını açıkladı. Morelos bölgesindeki bir toprak ağası, Madera, buna inanıp aday oldu. Madera’nın seçim kampanyası başarılı gidiyordu. Diaz seçim gününden birkaç gün önce Madera’yı tutukladı ve böylece Diaz seçimi yeniden kazandı! Madera bu sonuçları kabul etmeyip firar etti ve 20 Ekim 1910’da ayaklanma çağrısında bulundu. İlk ayaklananlar Pancho Villa önderliğindeki bazı yoksul köylüler ve Orozco önderliğindeki bir grup madenci oldu. Mart 1911’de ise Morelos bölgesindeki yoksul köylüler, Zapata önderliğinde ayaklandı.

21 Mayıs 1911’de Diaz ülkeyi terk edip Paris’e sığınmak zorunda kaldı. 7 Haziranda Madero, başkent Meksiko’ya yerleşti ve 6 Ekim’de yüzde 90 oy alarak cumhurbaşkanı seçildi. Ancak Madero sözünü tutmayıp toprağı köylülere dağıtmadığı için Zapata ve emrindeki köylü ordusu, Madero’ya karşı ayaklandı. Madero, general Huerta yönetimindeki askeri güçleri Zapata’ya karşı kullandı. Sonra da Huerta saf değiştirerek ABD saflarına geçip Madero’yu önce tutukladı sonra da 22 Şubat 1913’te öldürdü. Ardından Huerta, Carranza isimli bir eski Diaz senatörü ABD desteğiyle Huerta’yı devirip, devrimden zarar gören ABD’li ve Meksikalı mülk sahiplerine tazminat ödeyeceğini açıkladı. Ama Carranza da ayaklanan köylü ordularına karşı koyamadı ve Villa ile Zapata orduları 1914 yılı sonunda Meksiko’yu ele geçirdi. Ancak kentlerde işçi sınıfının bir devrimci önderliği olmadığı için bölgelerinde tek başlarına kalan köylü orduları, General Obregon’ın ordularına yenildiler. Obregon, Zapata ve Villa’yı da katlederek 1920’de iktidarı ele geçirdi. 1929’da iktidara gelen General Calles Devrimci Düzen Partisi’ni kurdu ve bu parti, sendika bürokratlarının da desteğiyle iktidarı 20’inci yüzyılın sonuna kadar tekelinde tuttu.

1910-1911 devriminden bu yana bir yüzyıl geçti ama Meksika’daki işçi ve köylüler hala sömürü düzeninde yaşıyorlar. Kurtuluşları demagog bir siyasetçi veya kendine ilerici diyen bir general tarafından değil ancak kendi eserleri olacak.


Ana sayfa | İletişim | Site planı | |

Site yaşamını izle tr  Site yaşamını izle Arşiv  Site yaşamını izle Arşiv 2011  Site yaşamını izle Sınıf Mücadelesi Sayı : 157 - 1 Temmuz 2011  Site yaşamını izle Tarihten… Tarihten… Tarihten…   ?