Brezilya : İki farklı aday, ama siyaset aynı
Brezilya’da 3 Ekim’de yerel ve federal milletvekilli, senatör, eyalet valisi ve devlet başkanı seçimi yapılacak. Seçim kampanyasında öne çıkan, Dilma Rousseff ile Jose Serra arasındaki yarıştır. Dilma sol, Jose ise sağ olarak biliniyor. Fakat bu iki adayın programı arasında temel bir farklılık görmek çok zor.
Dilma, seçim öncesine kadar Lula hükümetinin baş temsilcisiydi. Anayasaya göre Lula’nın üçüncü kez aday olma hakkı yok. Ancak Lula o kadar faal ve 8 yıllık iktidar döneminin prestijini Dilma’ya aktarmak için o kadar çaba harcıyor ki, adayın Dilma değil de Lula olduğu zannedilir. Dilma, şimdiye kadar hiçbir seçime katılmayan bir bürokrat. Brezilya İşçi Partisi’ne, partinin radikal ve işçi kökeni geçmişini reddettiği ve de düzenin çıkarlarını savunmak için hükümet olma hazırlıkları yaptığı 2000 yılında katıldı.
Lula ve hükümeti, son bir yıl içerisinde hükümetin aldığı yoksullara yardım kararını, büyük yatırım ve ekonomik harcamaları, Dilma’ya mal etmeye çalışıyor. Dilma, seçim kampanyasını Lula hükümetinin 8 yıllık bilançosuna, ihracatın ve ekonominin büyümesine, yardımla yoksulluğun biraz azalmasına ve işsizliğin bir oranda gerilemesine bağlayıp, sanki bu dönemde Brezilya dünya ekonomik krizinden etkilenmemiş havası yaratıyor.
Diğer aday Jose Serra ise seçim kampanyası boyunca özellikle Lula’yı eleştirmemeye çalışıyor. Çünkü Lula’nın bilançosundan dolayı kamuoyunda olumlu etkisi var. Bu olumlu etki, İşçi Partisi çevrelerini ek olarak bütün solu ve hükümet koalisyonunu oluşturan parti çevrelerini de kapsayıp, onların da ötesine geçerek, yüzde 80’lere varıyor.
Dilma’nın rakibi vergi yükünün fazlalığından ve Lula’nın faiz oranlarını azaltmadığından söz etmekle yetiniyor. Aslında yüksek faiz oranları, Jose Serra’nın partisinin 2002 yılında Lula’ya karşı aday olup seçimleri kaybettiği iktidar partisi Fernando Henrique Cardoso hükümetinden beri var. Sonuç olarak Dilma gibi bir iktisatçı, üstelik eski bir milletvekili, senatör ve de ülkenin ekonomik başkenti Sao Paulo’nun belediye başkanı olan Serra, Lula’nın siyasetini devam ettireceğini, hatta onun yaptıklarından daha iyisini yapmaya çalışacağını söylüyor.
Lula’nın bu kadar popüler olması, sadece uyguladığı siyaset yüzünden değil. Bunun esas nedeni, 30 yıl önce bir işçi önderi olması nedeniyle kazandığı enerji ile insanlarla kolay ilişki kurabilmesi ve de işçi sınıfı içisindeki sendikal ve siyasi çevrelerin büyük çoğunluğunun onun için çalışmasıdır. Lula iktidarı döneminde bir sürü yolsuzluk oldu. Ama Lula bunlar yüzünden değil, bunlara rağmen popüler olmaya devam ediyor. Şu da bir gerçektir ki Lula, yoksullar için, özellikle okula giden çocukları olan yoksul aileler için bir yardım sistemi geliştirdi. İşte bu nedenle de İşçi Partisi’nin büyük kitle desteği, sanayileşmiş güney ve güneydoğu bölgelerinden değil, yoksul kuzeydoğu bölgelerinden geliyor.
Lula’nın uyguladığı temel siyaset, burjuvaziye yaptığı hizmetlerdir. Örneğin büyük toprak sahiplerine kamu topraklarını da kullanıp, Amazon ormanlarını yok ederek, emekçileri köle durumuna düşürerek, sığır eti ve soya ihracatında patlama yapmalarına olanak sağladı. Özelleştirmeleri sürdürüp, kamu hizmetlerine ve sosyal sigorta sistemine saldırıları devam ettirdi. Bankaların rekor kâr etmelerine yardımcı oldu. Ülkenin parası değer kazandı, güçlendi ve istikrarlı oldu. Çok büyük deniz altı petrol kaynakları sayesinde ülke, büyük petrol üreticisi konumuna geldi. Bu hizmetleri sayesinde eski işçi lideri Lula, patronların gözdesi oldu.
Lula, burjuvaziye hizmet eden bu siyaseti uygulayabilmek için işçi haklarına, memurların emeklilik ücretlerine saldırmaktan, grevlere ve toprak işgallerine karşı zor kullanmaktan ve böylece toprak reformunu baltalamaktan, kamu sağlık sistemini budamaktan çekinmedi. Bu sağ siyasetlerini uygularken her zaman sağcı siyasetçilerin de desteğini aldı. Emeklilik sisteminde reform yapma iddiasıyla çalışma süresini arttırıp emekli ücretlerini azaltmak amacıyla yapılmakta olan saldırılarda İşçi Partisi Serra’nın sağcı partisi PSDB’nin de desteğine sahiptir.
Kısacası Brezilya emekçileri için Dilmna ve Serra arasında temel hiçbir fark yoktur. LO (24.09.2010)
