Gorbaçov vefat etti

Mihail Gorbaçov vefat etti. Otuz yıl önce, kendisini Sovyetler Birliği’nin lideri olarak, SSCB’nin ölümüne yol açan olayların ön saflarına getirdiğini gördük. Daha sonra Gorbaçov’un liderliğini üstlendiği yönetici bürokrat kastı tarafından bu devletin yıkılmasına, ekonomisinin ve servetinin çalınmasına tanık olduk.

280 Milyon Sovyet için siyasi kaos, iktidardaki bürokratların kışkırttığı kanlı ulusal çatışmalar, kitlesel işsizlik ve toplumun gerilemesinin arka planına karşı korkunç yoksullaşma yaşandı.

Gorbaçov’un Mart 1985’te SSCB komünist partisi olarak adlandırılan siyasi büro başkanlığına seçilmesi ile 1991’in sonunda her şeye gücü yettiği söylenen bir sistemin çökmesi arasında beş yıl geçti. Bu dönem, sözde Stalinist sosyalizmin palavrasını, bürokrasinin asalak olduğunu açığa çıkardı, çünkü onu temsil eden merkezi iktidarın artık onun açgözlülüğünü frenleyecek araçları yoktu.

Gorbaçov yılları bürokrasinin kendi sistemi ile ilgili doğuştan gelen sorumsuzluğunu ortaya koydu. Stalinizm ona yarım asır önce diktatörce bir olanak vermişti; bürokratların kolektif çıkarlarına daha iyi hizmet edebilmek için yapılmıştı bunlar. Ekim Devrimi’nden doğan işçi devletinin yozlaşması ve işçi sınıfının iktidarının bürokrasi tarafından gasp edilmesiyle mücadele eden Troçki ve Sol Muhalefet, …bürokrasiyi, işçi sınıfının varlığına yönelik temel tehditlerden biri olarak defalarca kınamışlardı.

Bu 1985-1991 döneminde bu gösterildi. Çünkü SSCB’nin patlaması halklarının iradesinden kaynaklanmadı. Aksine, Gorbaçov’un Rus, Ukraynalı ve Belaruslu rakiplerinin SSCB’yi feshetmeye karar vermesinden altı ay önce oldu, çünkü nüfusun çoğunluğu hala referandumda devam etmesi için oy kullandı.

SSCB’nin yıkılması aslında milyonlarca bürokratın sınırsız yırtıcı faaliyetinin sonucuydu ve sonrasında Gorbaçov’un iktidarını kurmadaki zorluklarının ve meydanı onlara bıraktığı mafya ve burjuva isteklilerinden oluşan bir kalabalık vardı…

Sovyet ekonomisi büyümeyi bırakmıştı. Nefes darlığı, özellikle ABD’nin SSCB’ye dayattığı askeri rekabetle kendini gösterdi. Tıpkı Kremlin ordusunun Amerika tarafından güçlü bir şekilde silahlandırılan gerillalar karşısında zayıflıklarını gösterdiği Afganistan’da olduğu gibi.

1989’da Kremlin ordusu Afganistan’dan ayrılmak zorunda kaldı. Aynı yıl, Doğu Avrupa’da yaygınlaşan eğilimle karşı karşıya kalan Gorbaçov, emperyalizm liderlerinin – tabii ki tutmadıkları – askeri bloklarının NATO’ya bundan faydalanmayacağına dair vaadiyle bu devletlerin Batı katına katılmalarına izin vermeye karar verdi. Bütün bunlar Gorbaçov’un bugün bile emperyalizmin liderleri tarafından "barışçı" olarak selamlanmasını sağladı…

Bu reformlar fazla uygulanmadı, ancak ülkenin iktidar çevreleri bunu Gorbaçov’a karşı devlet aygıtında destek bulma fırsatı olarak gördü. İkincisi, geniş bir konuşma özgürlüğü, glasnost ve küçük ticaret veya üretim birimlerini yasallaştırarak kendilerini zenginleştirme olasılığı vaat ettiği aydınlar ve küçük burjuvazi de dahil olmak üzere toplumun daha geniş katmanlarında destekler aradı.

Bu zeminde bürokraside olduğundan daha fazla demagog buldu. Bunlar, Rus Yeltsin gibi, bürokrat ve küçük burjuva kalabalığının artan taleplerini yinelediler. Devlete ait ekonominin açık bir şekilde yağmalanması yaygınlaştı ve bunun her yerde yarattığı kıtlığın yanı sıra merkezi iktidara düşen itibarsızlıkla karşı karşıya kalan Birliğin 15 cumhuriyetinin başındaki üst düzey bürokratlar, kendilerinin ve klanlarının ülkeyi değiştirmesinin daha karlı olacağına karar verdi...

Rus, Ukrayna ve Belarus bürokrasisinin başkanlarının 1991’in sonunda SSCB’yi feshetmeye karar vermeleri, ikincisinin asalıkları üzerindeki vesayetinden geriye kalanlardan kurtulmak içindi.

Onunla birlikte Gorbaçov siyaset sahnesinden kayboldu. Ancak bürokrasinin diktatörlüğü ve sorumsuzluğu değil: Rusya’dan Kazakistan’a, Ukrayna’ya bunu görüyoruz. Gorbaçov’un son verdiğini söylediği Doğu-Batı çatışması da öyle; Ukrayna’da trajik bir şekilde gördüğümüz gibi, emperyalist Batı hiçbir şekilde kendi yasasını dayatmaktan vazgeçmedi.