Putin, mafya tipi bir iktidarın ve petrol tröstlerinin yardımına yetişiyor.
Kazakistan liderlerinin kısa bir süre önce karşılaştığı ülke çapında bir ayaklanma yaşandı. Orta Asya’daki bu eski Sovyet cumhuriyeti, yüz ölçüm olarak Fransa’nın beş katı kadar büyük, 19 milyon nüfusa sahip ve diğer şeylerin yanı sıra, dünyanın bilinen uranyum, gaz, petrol ve kömür rezervlerinin önemli bir bölümünü barındırıyor.
Kazak Cumhurbaşkanı Kasım-Cömert Tokayev’in propagandası, "yurtdışından bir merkez" tarafından düzenlenen "binlerce terörist ve haydut" tarafından gerçekleştirilen bir saldırıdır masalını icat etmek oldu. Yayılan bir protestonun üçüncü gününde, halkçı ve işçi sınıfı karakterini tanımak zorunda kaldığında kendi kendisiyle çelişiyordu.
Olağanüstü hal ilan eden Tokayev, aslında çoğalmakta olan grevleri yasakladı ve 1 Ocak’ta meydana gelen akaryakıt fiyatları da dahil olmak üzere altı ay boyunca büyük fiyat artışlarını iptal etti.Tokayev bunun suçunu azlettiği hükümetin üzerine attı. Ülkeyi SSCB zamanlarından beri yöneten akıl hocası Nursultan Nazarbayev’den kurtulma fırsatını yakaladı ve o Güvenlik Konseyi’nin hayat boyu başkanı olarak iktidarın üstünlüğünü korurken 2019’da Tokayev’i cumhurbaşkanı olarak atadı. Bu kendini beğenmiş diktatör, kendisini ulusun Başı ilan eden kişinin adından sonra, şimdi Nursultan olarak adlandırılan başkent Astana’nın da ismini değiştirmişti. Öte yandan halk, rejimin vaftiz babası olarak gördükleri Nazarbayev’i, kelimenin mafya anlamında bir şef ve yolsuzluklarla milyarlarca kazanıp zenginleşmiş bir bürokrasinin somutlaştırılmasında gördü, ondan nefret etti ve onu dışladı.
Nazarbayev aile çevresini terfi ettirmişti, bu yüzden ve akrabalarından bazıları görevden uzaklaştırıldı. Tokayev ise yakınlarını iktidarın zirvesindeki kilit pozisyonlarına yerleştirdi. Ancak halk için temel hiçbir şey değişmedi. Batı’nın bir bölümündeki öfke diğer bölgelere yayılmaya devam etti. Hidrokarbon sömürü sahalarının on binlerce işçiyi yoğunlaştırdığı Hazar Denizi kıyılarından kuzeye ve özellikle de ekonomik sermayenin yoğun olduğu eski Alma-Ata’nın bulunduğu güneye ulaştı.
Orada, bir yandan ordu ile polis arasında çatışmalar başladı, diğer yandan protestocular, bazıları silah deposunu yağmaladı ve eski cumhurbaşkanlığı konutunu ateşe vermeyi başardı.
Bazı şehirlerde, protestocular bazen resmi binaları ele geçirmelerine izin veren polis ve askerlerin yardımsever tarafsızlığını kazandılar.
Durum gittikçe onun denetiminden çıkarken Tokayev daha sonra öldürmek için ateş etmeyi emretti ve kuzey komşusu Rusya devlet Başkan’ından kurtarılmasını istedi. Emperyalist güçler, Putin’in siyaset sahnesindeki patlamayı; Amerikan, İngiliz ve Fransız gaz, petrol, metalürji, atom devlerinin işlerini engelleyen bir nüfusu hizaya getirme görevini askeri güç olarak üstlenmesini tercih etti.
İngiliz Gaz, Chevron, Exxon Mobil, Total Energies, Arcelor, Oreno (eski Areva) ve önde gelen Çinli şirketler Kazakistan’ı bir Eldorado olarak görüyorlar. Yerel veya Rus hükümetinin bunu devam ettirmek için her şeyi yapmasını bekliyorlar. Kazakistan’ın petrol, gaz veya uranyumunun işçi sınıfı protestocularının kanıyla lekelenme ihtimali, karlarının akışı akmaya devam ettiği sürece onları rahatsız etmeyecek. SSCB’nin ortadan kaybolmasından bu yana otuz yıl geçti, Kazak bürokrasisinin yönetici klanları, ülkenin maden kaynaklarını büyük dünya gruplarının iştahlarına ulaştırarak para kazanmaya çalışıyorlar. Bu asalak kazancı ve kapitalizmin devlerinin çıkarlarını, gerekirse
Kremlin efendisinin çıkarcı yardımı ile savunuyorlar. Ülkesini uluslararası bir güç olarak ilan etmek için orada bir neden bulan Putin, propagandasının övgüden vazgeçmediği Büyük Rusya’nın rolüyle yeniden bağlantı kuruyor. Aynı zamanda, İkinci Dünya Savaşı’nın sonunda, Orta ve Doğu Avrupa’daki dünya düzenini, işçi devrimi olasılığını ezerek koruyan Stalin’ci politikadır. Bu politika, 19. yüzyıl boyunca Avrupa halklarına karşı jandarma olarak görev yapan Çar’ların politikasıdır.
Ancak dünya burjuvazisinin istekleriyle desteklense bile, Rus müdahalesinin herhangi bir ayaklanmayı ezmek için yeterli olacağını söyleyecek hiçbir şey yoktur. Daha on yıl önce, Kazak rejimi petrol ve doğal gaz grevcilerine karşı bir katliam gerçekleştirmiş, daha sonra buna karşı çıkan işçi ve sendikacılara karşı ağır cezalar vermişti. Bu, yılın başında fiyat artışlarına ve rejime karşı mücadeleyi başlatan aynı şehir olan Janaozen’de oluyordu.
Son aylarda oradaki petrol ve ulaştırma işçileri de yasalara rağmen grevler gerçekleştirmiş, çalışma koşullarında ücret artışları ve iyileştirmeler kazanmışlardı. LO (12.01.2022)
