Komploculuğun yükselişi ardında, pusuda aşırı sağ bulunuyor II

Aydınlar, boyun eğme ve hor görme arasında sıkışmış

Komploculuk, şimdi de işçileri soldan çekmeye başladı, çünkü daha anti-kapitalist bir ton alıp onları etkiliyor.

Anti-kapitalizmden söz etmek bile zaten mevcut herhangi bir komplo teorisini sorgulamayı gerektiriyor, çünkü bu durumda abartılı, genel bir şekilde olsa da, bir sistem olarak kapitalizme karşı çıkılmıyor : saldırıya uğrayan, ya da en uç sağdaki akımlar için Yahudi oldukları için, ya da Fransız soluna hoş geldiği için, Amerikalı olmaları nedeniyle tek tek kapitalistlere, Jeff Bezos (Amazon) ve Bill Gates (Microsoft)gibilerine tepki gösterilirken, Fransız Michel-Édouard Leclerc veya Bernard Arnault’dan söz edilmiyor, onlar hedef alınmıyor.

Ve komplo teorileri şu anki başarısı, daha önce solda yer almış olan belirli sayıda Aydın veya kişiliğin şimdi bu teorilere az ya da çok katıldığı gerçeğine borçlu. Bu tür entelektüel ve politik iflasın en çarpıcı örneği Michel Onfray’dir. Bir zamanlar Ulusal Cephe‘nin (Aşırı sağ, -ÇN-) etkisine karşı kültürü yaymak amacıyla Caen’de «popüler bir üniversite» oluşturduğu bilinen bu felsefe profesörü, bugün Profesör Raoult’un şiddetli bir savunucusu ve aşırı sağcı bireylerin şirketinde Popular Front (Halk Cephesi) adlı milliyetçi bir derginin kurucusudur.

«Complosphere (Komplo dünyası)» in diğer birçok özelliği kendilerini sol kanat olarak adlandırıyor ya da en azından bir hümanizm biçimini, «tek düşünceye ve sisteme karşı direnç» i temsil ediyor görünüyor olması ve bu da onlara bir dizi ezilenin sempatisini kazandırıyor.

Bu, örneğin, «bitkin ve kötü ücretli sağlık personelini» savunmaktan gurur duyan ve tıp alemi ile ilaç endüstrisi arasındaki «çıkar çatışmalarını» kınayan, ancak kanıtlanmış bir çizici olan ve maskelere karşı gösteriler düzenleyen sempatik bir havaya sahip genç bir anestezist olan Marsilya’daki Louis Fouché’nin durumudur. Bazen saygın olan diğer bazı doktorlar, bu kriz sırasında, genellikle daha politik amaçlarla büyük bir izleyici çevresi kazanıyorlar. Bu, ünlü Profesör Raoult’un yanı sıra, sürekli haber kanallarının yıldızları olan Christian Perronne, Laurent Toubiana ve Jean-François Toussaint’in yanı sıra, salgının ölçeğini en aza indirgemek için televizyon setlerinde sağ ve aşırı sağ basının yıldızları gibi davranıp «güven verici» olarak adlandırılıyorlar.

Raoult veya Perronne gibi bazıları için belli bir ün ve sayısız diploma ile taçlandırılan bu doktorlar, salgının temelde o kadar ciddi olmadığı fikrini körükleyen bazı komplo teorilerine sahte bir bilimsel destek verdiler. Cumhuriyetçiler Partisi’ne (sağcı) ve patron lobilerine yakın olan bu kişiler, nihayet, eve kapanma ve sokağa çıkma yasaklarının onlara çok fazla para kaybettirdiğini düşünen ve krizin yönetimini Trump’a ya da Bolsonaro’ya, yani bu «küçücük grip» karşısında hiçbir şey yapmamaktan oluşan bir dizi patron akımının sözcüleriydi.

Dahası, aynı Trump ve Bolsonaro, Raoult tarafından savunulan hidroksiklorokin tedavisinin ateşli destekçileriydi. Radikal çevre hareketi, komplo ve aşırı sağın belirli akımları arasında köprüler de kuruluyor. 5G telefonunu reddeden «antivax» hareketi (aşı karşıtı), bu radikal çevre hareketinden geliyor ve şimdi çizicilerle aynı tekneye biniyor. Ekonomik büyümeye karşı olan bir sitede, yazarlardan biri doğrudan QAnon hareketine İnternet bağlantıları sağlıyor.

Bu eğilimler sürpriz olmamalı. Art arda Stalinistler, Maoistler, Mitterrant’cılar, Chirac’cılar, ekolojistler olan küçük burjuvazinin entelektüelleri, bugün komplocular saflarına geçiyor ve Onfray gibi kampanya yapmadıklarında bile aşırı sağa yöneliyorlar ve böylece toplumun gerici akımlarına kapılıyorlar.

Tersine, ülkenin aydınlarının bir başka kısmı komplo teorilerinin yükselişine öfkeleniyor ve basın forumları, sosyal ağlardaki mesajlar, kronikler, komploya kapılan «aptallar» ile birlikte tüm sınıfı hor görmeye yöneliyorlar. Bu büyük beyinler, kitlelerin bu tür saçmalıklar tarafından istismar edilmelerine ve «kitlelerin aptallığını» kötüleştirmelerine izin vermeyeceklermiş...

Bu küçümsemelerin hiç kimseyi ikna etmemiş olmasının yanı sıra, bu insanların kapitalizmin ve Burjuva Cumhuriyeti’nin erdemlerine inandıklarında ve politikacıların tüm yalanlarını aktarmaya hazır oldukları bir ortamda, komploculara ahlaki dersler verdiklerini görmek oldukça dayanılmaz oluyor.

Devrimci bir parti kurarak komployla mücadele

Fransa’da henüz böyle silahlı gruplarla karşı karşıya değiliz. Ancak komünist fikirleri savunan tüm militanlar, sağlık krizinin başlangıcından beri komplo fikirlerinden etkilenen insanlarla karşı karşıya kaldı.

Genellikle mantıksız olan ileri sürülen bu fikirlere cevap vermek imkansız değilse de çok zor. Dindar insanlar gibi, sadık komplocuların da her şeye bir cevabı vardır ve dahası, teorilerine inanmayanların kendilerinin beyinlerini yıkayan komplonun kurbanları olduğuna ikna olurlar.

Salgının, havacılık endüstrisi, hava taşımacılığı ve turizm gibi büyük sektörler de dahil olmak üzere ekonominin tüm dallarını çökertme sonucunu doğururken, Kovid-19’u kapitalistlerin yarattığına inanmak saçmadır. Aynı şekilde, bu ekonomik sistemin temel özelliği planlama eksikliği ve kendini kontrol edememesi iken, kapitalistlere her şeyi kontrol etmeleri için bir tür mutlak güç vermek saçmadır.

Ancak rasyonel argümanları çoğaltmak, bazen bireysel bazda olmadıkça, komplo destekçilerini ikna etmez. Komplo teorilerine karşı pedagoji yapan pek çok gazeteci ve araştırmacı kesinlikle iyi niyetlerle hareket ediyor. Ancak beyhude bir kavgaya öncülük ediyor: gazetelerde veya internette tartışmalarla yükselen bir sosyal fenomen, siyasi bir akımla savaşmıyoruz. Ve Hold Up filminin kanıtları özenle ortadan kaldıran sayısız makale, filmle aynı etkiye sahip değil.

18. yüzyılda aklın dünyayı aydınlatacağını düşünen filozoflar olan Aydınlanma felsefesinin idealistleri veya takipçileri değiliz. Fikir akımlarının buluştuğu başarının maddi, sosyal ve ekonomik bir temeli vardır. Ne yazık ki gelişen fikirler, ırkçılık, korumacılık, kökten dincilik, «destekli»nin reddi, komplo, işçi bilincinin düşüşünün işareti, krizin kötüleşmesinin meyvesi ve gerçekten etkili bir komünist partinin yokluğudur.

Bu farklı akımların yükselişi karşısında, sınıf bilincini güçlendirmek, fikirlerimizi yorulmadan savunmak, işçileri ve gençleri burjuvaziyi devirme ihtiyacına ikna etmek için kampanya yürütmeliyiz. Ve toplumun isyan ettiği ezilenleri çekebilecek ve onlara umut verebilecek devrimci bir komünist parti inşa etmeliyiz. Komplo fikirleri, din veya ırkçılık kadar komünizmle de bağdaşmaz.

Ancak gelecekte toplumsal altüst oluşlar olursa, bugün komplocu saçmalıklarla ikna olmuş herkesi de kapsayacak. Diğer tüm önyargılar gibi, bunlar da insanlık tarihinde başka bir aşamaya geçene kadar ortadan kalkmayacaktır.

Kitleler, ancak kendileri iktidarda olacakları zaman, yani kendilerini ele geçiren güçlerin oyuncağı olduğunu hissettikleri ve bundan kurtuldukları zaman, bu önyargılar gerçekten ortadan kalkabilir.

1917’de ve onu takip eden yıllarda kaç Rus işçi ve köylü Yahudi aleyhtarı önyargılarla dolup taşmıştı ? Önyargılarına, ırkçı, dini veya komplocu olmasına rağmen kaç işçi büyük grevlere katılıyordu ? Önyargıların kırılması, özellikle emekçiler galip geldiklerinde, ortak mücadeleler yoluyla olur ve onlarla savaşan devrimciler etkili olabilir.

Şu andan itibaren, kesinlikle bu teorilere karşı harekete geçmek gerekiyor: her komünist militan, devrimci sendikacı Fernand Pelloutier’in dediği gibi, «talihsizliğimizin bilimini» işçilere öğretmeye, kafalardaki sisi dağıtmaya çalışmalıyız. Çözümlerin, komplo fantezilerinde değil, Marksizm’de, yani düzenin işleyişinin ve toplumsal devrim yoluyla kolektif olarak kurtulma olasılığının derinlemesine anlaşılmasında yattığı konusunda ikna etmeye çalışmak gerekir.

Ve bugün, Devletin birçok işçi arasında uyandırdığı mevcut güvensizliğe, derin nefrete dayanarak, emekçilerin, saçma komplocular ve devrimci fikirler arasındaki farkı açıkça görmelerine yardımcı olarak fikirlerimize ikna etmek mümkündür.

Bu fikirlerin yükselişi, popüler çevrelerde kazandıkları etki ve son haftalarda ABD’inde meydana gelen olaylar bir uyarı işaretidir. Bu durumda umutsuzluğa kapılmak boşunadır: devrimci bir komünist partiyi yeniden inşa etmek için mücadele etmek her zamankinden daha da önemlidir. (25.01.2021)