Herkes kendine (her koyun kendi bacağından asılır) ama virüs herkese

Koronavirüs salgını, bugün, Avrupa kurumunun iç yüzünün ne olduğunu yani ulusal bencilliklerin kararsız, istikrarsız bir karışımı olduğunu ortaya koymaya hizmet ediyor. Ülkelerin iç sınırları giderek yavaş yavaş yeniden su yüzüne çıkıyor ve her koyun kendi bacağından asılır felsefesi hüküm sürüyor.

Almanya, Fransa, Lüksemburg, İsviçre, Avusturya ve Danimarka ile olan sınırlarında kontrolleri resmi olarak yürürlüğe koydu. Polonya, Almanya ve Çek Cumhuriyeti ile olan sınırlarında sağlık kontrollerini yürürlüğe koydu. İki gün sonra salgın İtalya’da gelişirken Avusturya ve Slovenya bu ülkeden gelen insanların girişlerini asgari düzeye indirdi. Çek Cumhuriyeti’nin sırasıydı ve on beş ülkeden gelen vatandaşların topraklarına girmesini yasakladı. Slovakya sınırlarını Polonyalılar hariç bütün yabancı vatandaşlara tümüyle kapattı.

Avrupa Birliği, her şeyden önce stokları engellemek için sınırlı düzeyde üretim yapan fabrikaların gereksinimlerini taşıyan kamyonların dolaşımını kolaylaştırarak özellikle malların serbest dolaşımını sağlamak konusunda endişeli görünürken Avrupa’nın kurucusu olarak sunulan ilke yani Birliğe katılan ülkelerin insanlarının serbest dolaşımı ilkesi, bir parantez içine konuluyor yani askıya alınıyordu.

Dağınık bir düzende alınan bu önlemler Birliğin dış sınırlarını kilitleyerek katlandı. Schengen Bölgesi’nin sınırlarının kapatılması, her şeyden önce turistleri ilgilendiriyor çünkü göçmenler zaten her durumda bu sınırlarda durduruluyor. Hastalığın dışarıdan bulaştığı düşüncesi, Dünya Sağlık Örgütü’nün Avrupa’nın pandeminin yani dünya çapındaki salgının merkezi olduğunu ilan etmesiyle çelişkili ve mantığa aykırı.

Merkel, birkaç gün önce: “Virüsten sınırlarımızı kapatarak kurtulamayacağız. Virüs zaten aramızda ve bu fikre alışmalıyız.” diyordu. Ancak şaçmalık ne olursa olsun sınırların kapatılmasını ilan etmek aşırı sağı etkileyenleri memnun ediyor; askerlerle donatılmış “veba salgını” duvarları inşa ederek salgınların ortadan kaldırılabileceğinin düşünüldüğü Orta Çağ zamanına geri dönüldüğüne inanılabilir.

Avrupa Birliği’nin devletleri salgın karşısında açıkça bir dayanışma eksikliği gösterdi. Salgın, İtalya’nın kapısını çalıp yayıldığında Avrupalı komşularından hiç yardım gelmedi. Öyle ki Çin hükümeti İtalya’ya tıbbi malzemeler göndererek kendisine bir reklam kampanyası operasyonu yaptı. Sağlık ve ekonomik felaket döneminde sadece Avrupa değil, dünya çapında da ortak bir plan gerekliydi ve etkili olabilirdi.

Salgın bu gerçekten başarılmadan önce sona erecek. Avrupa Birliği’ne üye her devlet, komşuları için kaygılanmadan kendi bankaları, kendi kapitalistleri için yardım planları hazırlayacak.

Sağlık felaketi, Avrupa Birliği’nin gerçekliğini ortaya koyuyor. Güzel formüllerin, ifadelerin ötesinde, “herkes evinde” bile değil, “herkes kendisi için” yani her koyun kendi bacağından asılır ifadesinin somutlanması söz konusu.